Báng bụng là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và chẩn đoán

Báng bụng hay cổ trướng không phải là một bệnh cụ thể mà thường được coi là một hiện tượng hay tình trạng. Nó dẫn đến sự phình to của bụng bệnh nhân do tích tụ quá mức dịch trong khoang bụng, được biết đến như hiện tượng tràn dịch màng bụng. Báng bụng có thể phát sinh từ nhiều nguyên nhân khác nhau, tuy nhiên, chủ yếu liên quan đến các vấn đề liên quan đến gan như xơ gan, viêm gan, ung thư gan và các bệnh lý gan khác. Vậy báng bụng là gì? Cùng tìm hiểu qua bài viết của Long Châu sau nhé!

Báng bụng là gì?

Báng bụng là sự tích tụ dịch không bình thường trong khoang bụng. Thường thì trong khoang bụng chỉ có một lượng nhỏ dịch, đủ để làm cho các lớp màng bụng (bao gồm các tạng) dễ dàng di chuyển khi tạng co thắt. Khi lượng dịch tích tụ vượt quá 25ml, được gọi là hiện tượng báng bụng.

Nguyên nhân của báng bụng là gì?

Tình trạng báng bụng thường phát sinh do quá trình sẹo hóa gan, nơi áp lực bên trong các mạch máu gan tăng lên, đẩy dịch vào ổ bụng và gây ra hiện tượng báng bụng. Nguyên nhân chủ yếu của tình trạng này là do tổn thương gan. Một số nguyên nhân phổ biến gây tổn thương gan bao gồm:

• Những người mắc virus viêm gan B hoặc C, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, có khả năng dẫn đến xơ gan. Xơ gan ở giai đoạn cuối thường gắn liền với biến chứng báng bụng.
• Sử dụng rượu nhiều có thể ảnh hưởng đến chức năng gan. Nghiện rượu gây tổn thương gan và làm gia tăng nguy cơ xơ gan, tạo điều kiện cho sự xuất hiện của báng bụng.
• Nhiễm trùng huyết có thể suy giảm chức năng hệ miễn dịch, và kéo dài có thể dẫn đến xơ gan và báng bụng.
• Nhiễm các hóa chất độc hại như arsenic, thạch tím hoặc tắc mật cũng có thể dẫn đến xơ gan. Trong một số trường hợp, xơ gan có thể chuyển đổi thành báng bụng với tiến triển nhanh chóng và rủi ro cao về tử vong.
• Các bệnh lý về gan và các nguyên nhân dẫn đến xơ gan báng bụng thực sự có thể được tránh và điều trị nếu được phát hiện kịp thời. Việc nắm rõ thông tin về các bệnh này giúp phát hiện và xử lý chúng từ giai đoạn sớm, ngăn chặn tình trạng xơ gan chuyển sang giai đoạn cuối với nhiều biến chứng nguy hiểm. 
• Ngoài ra, còn nhiều yếu tố nguy cơ khác có thể gắn liền với báng bụng như ung thư buồng trứng, tụy, gan, ung thư nội mạc tử cung, viêm tụy, suy thận, suy tim, suy giáp và bệnh lao.

Triệu chứng của báng bụng là gì?

Triệu chứng của báng bụng có thể xuất hiện muộn hoặc đột ngột tùy thuộc vào nguyên nhân tích tụ dịch trong khoang bụng. Để phát hiện sớm các bệnh lý về gan, quan trọng khi bạn nên thăm bác sĩ nếu bạn trải qua các vấn đề sau:

• Xuất hiện sự sưng to ở bụng và tăng cân đột ngột là dấu hiệu của vấn đề liên quan đến gan.
• Sự tích tụ dịch trong khoang bụng gây áp lực lên phổi, dẫn đến khó khăn khi nằm xuống.
• báng bụng có thể làm tăng áp lực trên dạ dày, gây ra cảm giác chán ăn và giảm khẩu phần ăn.
• Mệt mỏi, ợ nóng và cảm giác đầy hơi là những triệu chứng phổ biến của báng bụng.
• Đau bụng có thể xuất phát từ sự căng trướng của bụng do dịch tích tụ.
• Báng bụng có thể kèm theo buồn nôn và ói mửa, đặc biệt khi ăn uống.

Các xét nghiệm chẩn đoán báng bụng là gì?

Khi có nghi ngờ về báng bụng, bác sĩ thường đề xuất một loạt xét nghiệm để đưa ra chẩn đoán chính xác. Các xét nghiệm thường bao gồm:

Hình ảnh học

Siêu âm bụng thường là phương pháp xét nghiệm phổ biến nhất trong chẩn đoán báng bụng vì nó không xâm lấn. Siêu âm bụng giúp phát hiện dịch trong ổ bụng và hỗ trợ trong quá trình chọc dò để lấy mẫu dịch màng bụng. Bên cạnh đó, chụp cắt lớp vi tính, ngoài việc phát hiện dịch trong ổ bụng, còn giúp xác định sự có mặt của huyết khối và khối u trong ổ bụng. 

Ngoài ra x-quang cũng là một công cụ chẩn đoán hình ảnh, có thể phát hiện sự tích tụ chất dịch trong phổi. Ví dụ, trong trường hợp ung thư di căn đến phổi hoặc suy tim, x-quang cung cấp thông tin quan trọng để đánh giá tình trạng sức khỏe của bệnh nhân.

Chọc dịch màng bụng

Đây là một thủ thuật y tế mà bác sĩ sử dụng một kim nhỏ để thu thập mẫu dịch từ khoang màng bụng, nhằm đặt chẩn đoán về tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Dịch màng bụng được sử dụng để thực hiện các xét nghiệm tế bào, sinh hóa và cấy tìm tác nhân gây bệnh. Phân tích mẫu chất dịch có thể chỉ ra sự hiện diện của tế bào ung thư hoặc bất kỳ tình trạng nhiễm trùng nào.

Trong một số trường hợp, khi bụng căng trước mức độ 3, gây khó chịu, việc chọc dò dịch giúp giảm áp lực bằng cách loại bỏ một lượng lớn dịch ra khỏi cơ thể.

Tuy nhiên, thủ thuật chọc dò có thể gặp phải các biến chứng như nhiễm trùng, rối loạn điện giải, thủng ruột, chảy máu, và rò dịch từ thành bụng, cũng như tổn thương thận ở mức độ cấp tính.

Một số xét nghiệm khác

Để hỗ trợ quá trình chẩn đoán nguyên nhân báng bụng, người bệnh có thể phải thực hiện các xét nghiệm máu và nước tiểu. Các xét nghiệm máu thường bao gồm đánh giá chức năng gan và thận. Nếu có sự nghi ngờ về xơ gan, các xét nghiệm tiếp theo sẽ được thực hiện để xác định nguyên nhân cụ thể, bao gồm các chỉ số như GGT (Gamma-glutamyl transferase), ALP (Alkaline phosphatase), và các xét nghiệm liên quan đến viêm gan B hoặc C. Những thông tin này cung cấp thông tin quan trọng để đưa ra chẩn đoán chính xác và kế hoạch điều trị phù hợp.

Bài viết trên đây giúp trả lời được cho mọi người rằng “Báng bụng là gì?” và mong rằng đã Long Châu đã mang lại kiến thức hữu ích cho độc giả về tình trạng sức khỏe, góp phần bảo vệ sức khỏe chính mình.